Σαν σήμερα, την 4η Ιουλίου του 1776, εγκρίθηκε από το αμερικανικό Κογκρέσο η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Επρόκειτο για την ιδρυτική διακήρυξη ανεξαρτητοποίησης 13 Πολιτειών της Αμερικής από τους Βρετανούς. Τέσσερις αιώνες πίσω, το 1320, η Σκωτία διακηρύσσει επίσης την αποσύνδεσή της από την αγγλική κυριαρχία. Υπάρχουν ομοιότητες;
Γραμμένη από τον Thomas Jefferson η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ εγκρίθηκε από το Κογκρέσο στις 2 Αυγούστου του 1776 και συμβολικά στις 4 Ιουλίου.
«Για όσο θα παραμένουμε ζωντανοί, δεν θα αφήσουμε, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες να τεθούμε υπό αγγλική κατοχή. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για τη δόξα, ούτε τα πλούτη ούτε τις τιμές που πολεμάμε, αλλά για την ελευθερία –μόνον για αυτό, από το οποίο κανένας έντιμος άνθρωπος δεν παραιτείται». – Διακήρυξη του Abroath, (διακήρυξη της σκοτσέζικης ανεξαρτησίας) 6 Απριλίου 1320.
«Θεωρούμε αυτές τις αλήθειες ως αυτονόητες, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ότι είναι προικισμένοι από το Δημιουργό μια συγκεκριμένα απαραβίαστα Δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι η Ζωή, η Ελευθερία και η επιδίωξη της Ευτυχίας» -Διακήρυξη της αμερικανικής Ανεξαρτησίας, 4 Ιουλίου 1776.
To βιβλίο της Αμερικανίδας ιστορικού Linda MacDonald-Lewis, που δημοσιεύθηκε το 2009 στις ΗΠΑ, αξιώνει πως η Σκωτία ανέπτυξε πρώτη την ιδέα της σύγχρονης δημοκρατίας αλλά και πως εφηύρε και το ίδιο το αμερικανικό όνειρο. Για την ιστορικό του βιβλίου «Warriors and Wordsmiths of Freedom: The Birth and Growth of Democracy», οι Αμερικανοί θα πρέπει να κατανοήσουν ότι οφείλουν πολλά στους Σκωτσέζους του 14ου αιώνα.
Η αμερικανο-σκωτσέζα Linda MacDonald-Lewis θεωρεί πως η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, αυτός ο χάρτης που ενείχε τις πρώτες αρχές της δημοκρατίας των ΗΠΑ, δεν βασίστηκε στο μοντέλο δημοκρατίας των αρχαίων Ελλήνων ή στο «Μεγάλο Χάρτη των Ελευθεριών», την περίφημη αγγλική Magna Carta του 1215. Η ιστορικός πιστεύει ότι η αμερικανική Διακήρυξη βασίστηκε στην διακήρυξη του Abroath το 14ο αιώνα.
«Αν οι Αμερικανοί θέλουν να κατανοήσουν την ιστορία τους, πρέπει να στρέψουν το βλέμμα τους προς τη Σκωτία, επειδή από εκεί προέρχονται τα ιδανικά τους. Και οι Σκωτσέζοι θα πρέπει να κοιτάξουν πέρα από τον Ατλαντικό για να δουν τις δικές τους ιδέες και δόγματα να είναι πλήρως ενσωματωμένα (στην ιδεολογία)».
Η σκωτσέζικη διακήρυξη παρουσιάστηκε το 1320 στον Πάπα για να επιβεβαιώσει το καθεστώς της Σκωτίας υπό τον Robert the Bruce, ως κράτος και για να απορρίψει οποιοδήποτε αγγλικό ισχυρισμό κυριαρχίας. Η Διακήρυξη του Abroath επισημοποίησε την ιδέα της ισότητας για όλους.
Και η αμερικανική Διακήρυξη γράφτηκε για να αντιταχθεί στην βρετανική κυριαρχία. «Η έρευνα που έχω κάνει μελετώντας αυτές τις δύο ιστορίες πραγματικά ένωσε πολλά σημεία σύνδεσης των δύο αυτών μεγάλων εθνών» ισχυρίζεται η ιστορικός στην «Guardian».
Ακαδημαϊκοί πριν από αυτήν έχουν συνδέσει τους ιδρυτές του αμερικανικού και του σκωτσέζικου Διαφωτισμού. H αμερικανίδα ακαδημαϊκός Gertrude Himmelfarb είχε γράψει πως ο Thomas Jefferson (που συνέταξε με την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας) και άλλες σημαντικές προσωπικότες μελέτησαν τις κυρίαρχες πνευματικές φυσιογνωμίες του Διαφωτισμού, όπως τον David Hume και τον Francis Hutcheson.
Βέβαια, μπορεί από την άποψη της «αυτοδιάθεσης των λαών» και του «κοινού εχθρού», οι δύο διακηρύξεις να προσομοιάζουν, όμως οι ΗΠΑ εμφανίζουν μια εντελώς διαφορετική αίσθηση της ταυτότητας. Σε αντίθεση με του ευρωπαϊκούς εθνοτικούς εθνικισμούς – περιλαμβανομένου και του σκοτσέζικου- ο αμερικανικός είναι πολιτικός εθνικισμός, με την έννοια των πολιτών και όχι της αναγκαστικής κοινής εθνικής καταγωγής.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου